İlk Osmanlı medresesi, İznik'te Orhan Gazi tarafından kuruldu.

Bayezid Camii külliyesine bağlı olan Bayezid Medresesi açıldı.

Cizvitler Galata'daki Saint Benoit Kilisesi'ne yerleşerek burada St. Benoit Fransız mektebini açtı.
1362'de Bizans mimarisiyle yapılan klise, Benedikten Rahipleri tarafından yönetiliyordu. 1583 yılında Saint-Benoît adıyla, çevrenin fakir çocuklarının eğitim gördüğü bir okul haline getirildi.
1783 yılında Kral XIV Louis'nin emri ile Cizvit Rahipleri, okulu Lazarist Rahiplerine devrettiler.

Cizvitler tarafından, İstanbul'da "Saint Georges" Fransız okulu kuruldu.

Cizvitler tarafından, İstanbul'da St. Louis Dil Oğlanlar Mektebi kuruldu.

Paris'te Kraliyet Bilimler Akademisi kuruldu.

Üsküdar'da Hendesehane ve Humbarahane açıldı.

İstanbul Bahçekapı'da Aşir Efendi Kütüphanesi yapıldı.

İstanbul'un Vefa semtinde Atıf Efendi Kütüphanesi kuruldu.

Sadrazam Ragıp Mehmet Paşa tarafından İstanbul Laleli Koska'da bir okul ve büyük bir kütüphane yapıldı.

İlk resmi Ermeni mektebi Kumkapı'da açıldı.

Mühendishane-i Berri-i Hümayun bünyesinde Mühendishane Matbaası kuruldu.

Tersane Tıbbiyesi'nin kurulması.

Fatih Külliyesindeki Darü'ş-Şifa yıkıldı.

Sultan 2. Mahmud, Talim-i sıbyan adı ile ferman yayınladı. İlk öğretim zorunlu yapılmaya gayret edildi.

Hekimbaşı Mustafa Behçet'in önermesiyle, ilk cerrahhane olan Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire kuruldu.

Bu tarih her yıl, Tıp Bayramı olarak kutlanmaktadır.

Avrupa'ya talebe gönderilmeye başlandı.

Üsküdar'da "Cemaran" adlı Ermeni yatılı yüksek okulu kuruldu.

İlk saray konservatuvarı (Mızıka-i Hümayun ve Saray Harem Orkestrası)

Topkapı Sarayı'na bitişik Gülhane bahçesinde mevcut binalarda Cerrahhane-i Amire'nin açılması.

Maçka Kışlası'nda, Mekteb-i Ulûmu Harbiye kuruldu.

Müderrishane-i Bahri, Tersane'deki yeni binasına nakledildi.

Sultan 2. Mahmud, ilk öğretim alanında yeni bir teşebbüse girişti.

Mekteb-i Adli açıldı.
Müderrishane-i Bahri, Tersane'deki yeni binasına nakledildi.
Sultan 2. Mahmud, ilk öğretim alanında yeni bir teşebbüse girişti.

Mekteb-i Tıbbiye, Galatasaray'daki yeni binasına taşındı ve mektebin adı Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane olarak değiştirildi.

Gayr-ı Müslim tebaadan Avrupa'ya talebe gönderilmeye başlandı.

Robert College olarak anılacak okul, Bebek'te açıldı.

Rüşdiyeler, Darü'l-fünun'a öğrenci yetiştiren orta dereceli mektepler olarak düzenlendi.

Kadı yetiştirmek için Süleymaniye'de Muallimhane-i Nüvvab medresesi kuruldu.

Meclis-i Maarif-i Umumiye ve Mekatib-i Umumiye Nezareti'nin kurulması.

Darü'l-Fünun açıldı. Darülfünun "üniversite" anlamında kullanılan bir sözcüktür. Aynı zamanda 1900 yılında Avrupa üniversiteleri tarzında kurulan Darülfünun-ı Şahane veya İstanbul Darülfünununu ifade eder. Bu kurum 1933 reformuyla İstanbul Üniversitesi'ne dönüştürülmüştür.

Veteriner öğretim faaliyetlerine başlanması.

Darü'l-Maarif'in öğrenime başlaması

Mekteb-i Mahrec-i Aklam'ın kurulması. Devlet dairelerine sekreter yetiştirmek için açılmıştır.

Darü'l-Fünun'da, halka açık serbest konferans şeklinde derslere başlanması.

Fransızlar, Osmanlı Devletine eğitimde reform yapılması hakkında nota verdi. Notada, bir Dar-ul Fünun açılması tavsiye edildi. Bu nota üzerine 1869 yılında Maarif-i Umumiye Nizamnamesi hazırlanarak, İstanbul'da Dar-ul Fünuni Osmani açılması kararlaştırıldı.

Mekteb-i Hiref ve Sanayi'nin kurulması.

Dârulmuallimin-i Rüşdü açıldı.
1868'de ise ilkokul öğretmeni yetiştirmek amacıyla "Dârülmuallimin-i Sıbyan" öğretime başladı.

Galatasaray Lisesi (Mekteb-i Sultanî) açıldı.

İkinci Darü'l-Fünun binasının inşasının tamamlanması ve Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin kurulması

Maarif-i Umumiyye Nizamnamesi ile ilk ve orta eğitim sistemi düzenlendi. Osmanlı Devleti'nin İdadi Mektebi adıyla, rüştiyelerden sonra gelen bir orta öğretim kurumu kurulmasını öngördüğü yasadır.

Osmanlı Devleti'nde, Dârülmuallimât (Kız Öğretmen Okulu) açıldı. Sınavla 32 kız öğrenci alındı.

Darüşşafaka açıldı

Sanayi-i Nefise Mektebi "Güzel Sanatlar Okulu" açıldı.

Mühendishane'de mümtaz sınıf adı altında yeni bir sınıf teşkil edildi. "Darü'l-Fünun-ı Sultanı Turuk-u Maabir Mektebi"nin faaliyetlerine son verildi ve Orman ve Maadin Mektepleri birleştirildi.

İmmaculée Conseption veya St Marie okulu kuruldu.

İlk basılmış musiki lugatı (Hoca Kazım Bey'in Musiki Istılahatı)

Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi ilk veteriner mezunlarını verdi.

Azerbaycan okullarındaki Türk dili yasağı kaldırıldı.

Dârülbedâyi ya da asıl adıyla Dârü'l-bedâyi-i Osmânî, 27 Ekim 1914 tarihinde İstanbul Belediyesi bünyesinde konservatuvar olarak açıldıktan sonra okul hüviyetinden çıkıp bir tiyatro topluluğuna dönüşen; halen İstanbul Şehir Tiyatroları adıyla varlığını sürdüren sanat kurumu.

Müzik öğretmeni yetiştirmek amacıyla Darül-elhan açıldı.

"... Bir millî eğitim programından bahsederken eski devrin hurafelerinden ve fikri vasıflarımızla hiç de münasebeti olmayan yabancı fikirlerden, doğudan ve batıdan gelebilen bütün tesirlerden tamamıyla uzak, millî seciye ve tarihîmize uygun bir kültür kastediyorum.

Çünki millî dehamız tamamıyla inkişafı, ancak böyle bir kültür ile sağlanabilir. Gelişigüzel bir yabancı kültür şimdiye kadar takip olunan ecnebi kültürlerin yıkıcı sonuçlarını tekrar ettirebilir".

Mustafa Kemal

Hareket ve Munakalat Mektebi adıyla 1924 yılında Haydarpaşa'ya taşındı.

Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 3 Mart 1924 tarih ve 430 Kanun Numarası ile kabul edilmiş olan ve ülkedeki bütün eğitim kurumlarının Maarif Vekaleti'ne (Eğitim Bakanlığı) bağlanmasını öngören kanundur.

Bu kanun ile medreseler önce Maarif Vekâleti'ne bağlanmış, sonra da kapatılarak, mektep ve medrese ayrılığına son verilmiş oldu.

Tekke ve Zaviyelerle, Türbelerin Seddine (kapatılmasına) ve Türbedarlıklar ile Birtakım Unvanların Men ve İlgasına Dair Kanun

Ankara'da bir hukuk mektebinin açılması için ilk teşebbüs 1921 yılında yapılmıştır. Kastamonu milletvekili Abdulkadir Kemal Bey Meclise üç maddelik bir teklif vererek Ankara'da bir hukuk mektebi açılmasını önermiştir. Gazi Mustafa Kemal'de 1922 yılında meclisi açış konuşmasında Ankara'da bir hukuk mektebinin açılması gereğini belirtmiştir.

Bu çabalar sonucunda Ankara Hukuk Fakültesi, 5 Aralık 1925 tarihinde, "Ankara Adliye Hukuk Mektebi" adıyla kurulmuştur ve ilk olarak 301 öğrenci kayıt yaptırmıştır.

TBMM'den "Ziraat ve Baytar Enstitüleri ile Ali Mektepleri Tesisine ve Ziraat Tedrisatının Islahına Dair kanun" kabul edildi.

Türkler, İslam ile şereflendikten sonra kullanmaya başladıkları Arap alfabesini, bin yıldan daha fazla bir süre kullandı.

1850'li yıllarda Ahmet Cevdet Paşa ile Münif Paşa gibi isimler alfabe değişimini dile getirmişlerdir. Münif Paşa (daha sonra Maarif Vekili), azası olduğu "Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye"de 12 Mayıs 1862'de verdiği bir konferansta alfabe konusundaki görüşlerini dikkate alan bazı dilciler, harfler hakkında ıslahat hareketinin başlangıcı olarak bu nutku kabul etmektedir.

19. yüzyılın sonlarında Arap alfabesinin ıslahı tartışmalarına Namık Kemal, Ali Suavi ve Şemsettin Sami de katılmıştır.

Arap yazısı ile Osmanlı Türkçesinin uyumsuzluğuna ilk kez değinen ve Arap yazısının (alfabesinin) Türkçeye uygun olmadığını ilk olarak ifade eden aydın Ziya Gökalp'tir.

1850'lerden sonra, yaygın olmamakla birlikte, Batılı tarzda açılan yeni okullarda, hariciye ile dış elçiliklerde ve bankacılıkta, bürokraside ve diplomaside Lâtin harfleri Osmanlı topraklarında hayat bulmaya başlamıştır.

Osmanlı Alfabesi'nin güncellenmesini talep edenler, bu alfabenin Türkçe'deki ünlü sesleri ifade etmede yetersiz kaldığını söylüyordu. Bu sebeple kaynaklanan yazım sorunlarıyla basılan kitapların artmasıyla beraber daha çok karşılaşıldı. 1870'li yıllarda başlayan Türkçe Sözlük çalışmaları da bu konuları daha çok tartışılır hale getirdi.

Dünya üzerinde ki Türk Halklarının ortak bir alfabe kullanması düşüncesinin kabul edilmesiyle birlikte; 1926'da Bakü'de toplanmış olan SSCB 1.Türkoloji Kongresi, SSCB'de konuşulan bütün Türk dillerinin Latin alfabesi ile yazılması kararını almıştı; "Birleştirilmiş Yeni Türk Alfabesi (Yanalif) adıyla yeni bir alfabe hazırlanıp yayınlanmış ve bu karar birkaç yıl içinde uygulamaya konulmuştur.

1927'de Azerbaycan ve Karaçay-Balkar bölgesinde bulunan Türkler, Lâtin alfabesini Türkiye'den daha önce kabul etmişlerdir. Sovyetlerdeki Türk halkları, Türkiye'de yaşanan Harf Devriminden sonra Lâtin alfabesine hızla geçmiştir. 1928'de Nogay'lar, 1929'da Kırım, 1928'de Özbekistan, 1930'da Kafkasya'da Kumuklar Lâtin harflerini kullanılmaya başlamışlardır.

20. Yüzyılda Lâtin alfabesi Türk dilleri konuşanların genel alfabesi olmuştur. Ancak Komünist Rusya, Türkler arasında oluşan bu alfabe birliğinden rahatsız olmuştur.

8 Ocak 1928'de Mahmut Esat Ankara Türk Ocağında, Türk Harfleri hakkında bir konferans vermiş, 24 Mayıs 1928'de de Lâtin rakamları "Türk rakamları" olarak kabul edilmiştir. Mayıs 1928'de Bakanlar Kurulu kararıyla oluşturulan dil encümeni de (Alfabe komisyonu), Lâtin alfabesine geçişle ilgili çalışmalarına hemen başlamıştır.

M.Kemalin 8 Ağustos 1928 günü Cumhuriyet Halk Partisi tarafından tertiplenen halka açık eğlence toplantısında yaptığı açıklamalar aslında harf konusunda tüm çalışmaların sona erdiği ve artık harekete geçme zamanının geldiğinin bir resmi olmuştur.

M.Kemal yeni alfabeyi Ağustos ve Eylül 1928'de birçok ilde halka tanıttı. Bu esnada bazı yeni eklentiler de alfabeye eklendi.

8 - 25 Ekim 1928 tarihlerinde tüm resmi görevliler yeni Türk Alfabesi sınavına tabi tutuldu.

Latin harflerinin kullanıldığı Türk alfabesi, 1 Kasım 1928 tarihinde resmi olarak yürürlüğe girmiştir.

11 Kasım 1928 tarihinde alınan ve 24 Kasım 1928 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu kararı ile M. Kemal Atatürk'e "Millet Mektepleri Başöğretmenliği" unvanı verildi.
Atatürk'ün doğumunun 100. yılı olan 1981 senesinde, yönetimin aldığı bir karar ile her yıl 24 Kasım günü, Türkiye'de... "Öğretmenler Günü" olarak kutlanmaya başlandı.
Öğretmenler günü, dünyada, UNESCO'nun önerisi ve BM'nin 1994 tarihli kararı ile her yıl 5 Ekim günü kutlanmaktadır.

TÜRKİYE'DE EĞİTİM
1928'de Millet Mektebleri açıldı, 1936'da Halk evlerinin bünyesine girdi.
1932'de Halk Evleri açıldı. 1951'de kapatıldı.
1936'de Köy Eğitmenleri Projesi başladı.
1940'da Köy Enstitüleri kanunlaşarak resmileşti.
1942'de Yüksek Köy Enstitüsü açıldı.
1949'da ABD ile Fulbright Antlaşması imzalandı.
1954'de Köy Enstitüleri, Öğretmen Okullarına dönüştürüldü.

Türk çocuklarının ilk öğrenimlerini Türk okullarında yapmalarını zorunlu kılan kanun kabul edildi.

Halkevleri, halkın eğitimine ve kültürel gelişmesine yardımcı olmak üzere 19 Şubat 1932'de kuruldu.

Cumhuriyet Halk Fırkası, 1931 yılı kogresinde, parti tüzüğünün 72. Maddesinde parti idare heyetlerine Halkevi açma yetkisi verilmiştir. Yani Halkevleri tamamen CHP'nin kontrol ve tasarrufundadır.

İkinci Meşrutiyet döneminde uygulanan Türk Ocakları modelinin deneyimi ve birikiminin bu yeni yapılanmada önemli bir payı bulunmaktadır. Halkevleri, Türk Ocaklarının kapatılmasından yaklaşık 10 ay sonra kurulmuştur.

11 Ağustos 1951 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 5830 sayılı kanun ile Türkiye genelindeki bütün Halkevleri kapatılarak malları hazineye devredilmiştir.

27 Mayıs 1960'da gerçekleşen askeri darbe sonrasında Halkevleri 21 Nisan 1963 tarihinde bir dernek statüsünde, bağımsız bir demokratik kitle örgütü olarak tekrar kurulmuştur. Bu dönemde bini aşan sayısı ile Halkevleri toplumsal muhalefetin önemli merkezlerinden biri haline gelmiştir.

12 Eylül 1980 tarihinde gerçekleşen askeri darbe ile Halkevleri yeniden kapatılmış, bir kez daha bütün varlıklarına el konulmuştur. 1987 yılında toplam 24 şubede tekrar faaliyete geçmiştir.

5 Mayıs 1933 tarihli kabine toplantısında, 23 Temmuz 1846 tarihinde açılan Dar-ül Fünun'un kapatılarak, yerine yeni esaslara göre İstanbul Üniversitesi'nin kurulması kararlaştırıldı.

Yeni üniversiteyi kurmak amacıyla gelen heyetin Bakanlık'ta yaptığı toplantıda Yahudi kökenli Alman bir profesörün ifadesi ile "Yeni fabrikanın üreteceği mamulat; inkilapçı, laik, cumhuriyetçi, milliyetçi ve halkçı olacaktı."

İstanbul Üniversitesi, 18 Kasım 1933 günü öğretime açıldı.

Yeni üniversitenin kadro işleriyle bizzat Reşid Galib meşgul olmuştur. Maarif Vekili Reşid Galibin 12 Eylül 1933 tarihli Milliyet gazetesinde yer alan beyanatında "ilimden ziyade idealistliğin ön planda tutulduğu" açıkça belirtilmiştir.

Ankara Dil, Tarih ve Coğrafya Fakuleti kurulması kanunu kabul edildi.

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Atatürk'ün de katıldığı bir törenle öğrenime başladı.

Sinemaların esas filmle beraber bir de "öğretici film" göstermek zorunda olduğuna ilişkin yasa çıktı.

Köy enstitüleri açıldı.

Ankara Üniversitesi kuruldu.

1950 seçimlerine doğru giderken, Demokrat Partinin seçim vaadi olarak İmam-Hatip Okulu açma sözüne karşı tedbir olarak...1949 yılında, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı "İmam-Hatip Kursları" açılarak, din hizmeti görevlisi yetiştirme uygulaması başlatıldı.

Ortaokul mezunu ve askerliğini yapmış kimselerin alındığı 10 ay süreli İmam Hatip Kursları'nın eğitim süresi... daha sonra iki yıla çıkarıldı... ve meslek okulu mezunlarının da kurslara girmesine olanak verildi.

Demokrat Partinin iktidara gelmesinden hemen sonra bu kurumlar, İmam-Hatip Liselerine dönüştürüldü.

İmam-Hatip Liselerinin, mesleki eğitim kursu olarak başlaması ve ardından okul haline getirilmesi sebebiyle... bu kurumlar 1949 tarihli Fullbright Antlaşması şartlarının ve dolayısıyla Amerikan'ın ülkemize uyguladığı eğitim kontrol mekanizmasının dışında kalmıştır.

Bağımsız olarak yerli eğitimin verilebildiği tek kurum olan İmam-Hatip Okulları, bu sebeple sürekli olarak hedef haline gelmiş ve her dönemde, düşman odaklar ve iç uzantılar kapatılmak istenmiştir.

Karadeniz Teknik Üniversitesi, 6594 sayılı kanunla Trabzon'da kuruldu. KTÜ, Türkiye'nin İstanbul ve Ankara illeri dışında kurulan ilk üniversitesidir.

Türkiye'de ortaokullara din dersi konuldu.

Yurtdışında öğrenim görmek serbest bırakıldı.

İstanbul Teknik Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi dışında, üniversite ve yüksek okullara girişte merkezi sınav sistemi getirildi.

Üniversiteler, 1960'lı yıllara gelinceye kadar lise mezunlarının ancak bir kısmını sınavsız olarak kabul etmiştir. Bu yıllardan itibaren kontenjanlarını aşan bir taleple karşılaşan fakülteler seçme işini, genellikle şu yollardan birini izleyerek gerçekleştirmiştir.

• Başvuru sırasına göre ihtiyaç kadar adayı kabul etmek
• Fakültede verilen eğitimin niteliğini dikkate alarak liselerin fen ya da edebiyat kolu mezunlarını kabul etmek
• Başvuranları lise bitirme derecesine göre sıralayarak bu sıraya göre öğrenci almak
Lise mezunlarının artması ve lise dengi okul mezunlarına da yükseköğretime başvuru hakkı verilmesiyle birlikte, yukarıda özetlenen öğrenci seçme yöntemleri ihtiyaca cevap veremez duruma gelmiş; fakülteler kendi amaçlarına uygun giriş sınavları düzenlemeye başlamıştır. Öğrenciler, sınavlara katılabilmek için ülke içerisinde şehirden şehire koşuşturmak zorunda kalmış; aynı gün ve saatlere rastlayabilen sınavlardan birine katılıp diğerine katılamama durumu, adaylar ve velileri arasında önemli şikâyetlere yol açmıştır. 1960'lı yıllardan itibaren bazı üniversiteler önce kendileri için giriş sınavları düzenlemeye başlamış; sonrasında ise bazı üniversiteler birlikte hareket etme yoluna gitmiştir.

Aday sayısındaki artış, sınavlarda çok sorulu ve objektif testlerin hazırlanmasını, başvuru, puanlama, seçme ve yerleştirme, sonuçları bildirme gibi işlemlerde bilişim yöntem ve araçlarından yararlanılmasını gerektirmiştir. 1974 yılında, Üniversitelerarası Kurul, üniversiteye giriş sınavlarının tek merkezden yapılmasına karar vererek 19 Kasım 1974 tarihinde Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezini (ÜSYM) kurmuştur. Üniversitelere öğrenci seçme ve yerleştirme işlemleri, 1981 yılına kadar bu merkez tarafından yürütülmüştür.

ÜSYM, 1981 yılında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 10. ve 45. maddeleriyle Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) adı ile Yükseköğretim Kurulunun bir alt kuruluşu hâline dönüştürülmüştür.

Başbakan Erdoğan, Dersanelerin kapatılması konusundaki kararlılığını dile getirdi.

Fetö'nün hem ekonomik kaynak hem de militan devşirdiği en önemli alan olan "dersaneler"in 1 Eylül 2015'e kadar kapatılarak özel okullara dönüştürülmesini öngören, 1 Mart 2014 tarihli yasa Resmi Gazetede yayımlandı.